Kawa ziarnista z Brazylii - poznaj ją bliżej.
Dziś zabierzemy Was do świata brazylijskiej kawy. Czym charakteryzują się ziarna kawy z tego kraju? Jakie są uwarunkowania dla upraw kawy w regionie, w którym leży Brazylia? Jak to się stało, że kawa "przywędrowała" do Brazylii i jaki wpływ miała na nią polityka tego półudniowoamerykańskiego kraju? Zapraszamy do lektury.
Historia pochodzenia kawy brazylijskiej.
Mimo że kawowiec pochodzi z Afryki, a za sprawą Arabów kawa zaczęła podbijać świat, to największe obszarowo uprawy są w Ameryce Południowej. Dokładniej znajdują się w Brazylii – jak do tego doszło? Geneza produkcji brazylijskiej kawy ziarnistej to historia iście szpiegowska z romansem w tle.
Na początku XVIII wieku Brazylia, ówczesna kolonia portugalska, bezskutecznie starała się o możliwość uprawy kawowca. Jednak gdzie dwóch się bije tam trzeci korzysta. Tak było i w tym przypadku, Gujana Francuska toczyła spór graniczny z Gujaną Holenderską, a Brazylia zaproponowała siebie jako mediatora. Propozycja została przyjęta...
Kawa brazylijska - akcja szpiegowska podszyta romansem.
Na tą trudną misję wysłany został młody i przystojny pułkownik Francisco de Melo Palheta. Brazylijski wojskowy okazał się nie tylko skutecznym mediatorem, ale i wprawnym uwodzicielem damskich serc. Rozkochując w sobie żonę gubernatora osiągnął także cel swojej misji. Otrzymał upragnione ziarna kawy, które to ukryte zostały w pożegnalnym bukiecie kwiatów wręczonym pułkownikowi przez gubernatorową.
Brazylijska kawa - czarne złoto kontynentu.
Od tego momentu kawowiec zaczyna być uprawiany przez Brazylijczyków na coraz to większych obszarach i w krótkim czasie kawa z Brazylii staje się najbardziej dochodowym towarem eksportowym – czarnym złotem Brazylii. Historia ziarnistej kawy brazylijskiej jest najlepszym dowodem iż kawa jest napojem magicznym, romantycznym o wielkiej mocy sprawczej.
Uprawa ziarnistej kawy brazylijskiej wczoraj i dziś.
Początki produkcji brazylijskiej kawy ziarnistej opierały się niestety na sile rąk afrykańskich niewolników przypływających do Ameryki Południowej na angielskich statkach. W szczytowym okresie było ich aż 1,5 miliona. Sytuacja taka utrzymywała się do roku 1888 kiedy to niewolnictwo w Brazylii zostało zniesione. W tamtych czasach cała produkcja kawy brazylijskiej odbywała się wyłącznie ręcznie, nie było mowy o jakiejkolwiek mechanizacji.
Rozkwit upraw kawy w Brazylii.
Wzrost kosztów produkcji zmusił plantatorów do zwiększania upraw. W krótkim czasie ziarnista kawa z Brazylii zalała światowe rynki. Konsekwencją tej sytuacji było powstanie w 1931 roku Instytutu Kawy i nałożenie obostrzeń na jej producentów. Każda nowa sadzonka wymagała dodatkowej opłaty, a nadwyżki kawy były palone. Ponad to Instytut zwrócił się do Szwajcarii o opracowanie, jak się później okazało, bardzo przydatnej metody długoterminowego przechowywania kawy. Efektem tych prac jest kawa rozpuszczalna.
Jak kawę brazylijską uprawia się w czasach obecnych.
Obecnie kawowce w Brazylii zajmują ponad 2 miliony hektarów. Są to uprawy w większości zmechanizowane, a zatrudnienie przy nich znajduje około 3,5 miliona ludzi. Zbiory kawy odbywają się od czerwca do września (tzn. w porze suchej). Fazendy, bo tak nazywają się brazylijskie gospodarstwa trudniące się uprawą ziaren kawy, prowadzone są niejednokrotnie od wielu pokoleń.
Wiedza i doświadczenie przekazywane od lat umożliwiają uprawę jednej sadzonki kawy do 70 lat. Dla uzyskania jeszcze lepszych efektów w towarzystwie drzew kawowca sadzi się sadzonki bananowców, które stymulują jego wzrost. Również bezwzględna weryfikacja ziaren przeznaczonych na nowe sadzonki pozwala w efekcie na produkcję brazylijskiej kawy ziarnistej najwyższej jakości.
Kolejne etapy produkcji kawy w Brazylii.
Po zbiorach następuje faza obróbki kawy. Kawa brazylijska najczęściej poddawana jest suchemu procesowi obróbki, zwanego także naturalnym. W uproszczeniu polega on na suszeniu ziaren kawy pod gołym niebem, w promieniach brazylijskiego słońca. Na specjalnie wybetonowanych placach, zwanych patio, rozsypywana jest cienka warstwa ziaren, które co pewien czas przewracane są za pomocą specjalnego urządzenia mocowanego do ciągnika. Ta metoda jest najbardziej wydajna i najtańsza. W mniejszych plantacjach kawę na patio obracają pracownicy przy użyciu specjalnych drewnianych łopat.
Po wysuszeniu brazylijska kawa ziarnista jest skrupulatnie selekcjonowana i następnie prażona - wypalana. Proces ten jest całkowicie zmechanizowany i umożliwia wyodrębnić tą najbardziej dorodną, która wysyłana jest do USA, Kanady czy Europy, gdzie spożywana jest między innymi w formie aromatycznego espresso. Pozostała część kawy, niemniej wartościowa, pakowana jest również w 60 kg worki jutowe i eksportowana do innych krajów całego świata.
Smak i aromat brazylijskiej kawy ziarnistej.
„Coffee Belt” czyli pas kawowy, tak nazywany jest obszar położony 30 stopni na północ i południe od równika. Jest to strefa najbardziej optymalna do upraw sadzonek kawy. Łagodny klimat i regularne umiarkowane opady deszczu oraz wysokie nasłonecznienie dają dobry wzrost roślin i obfite zbiory owoców. W takich właśnie warunkach uprawia się kawę brazylijską. Kawa uprawiana jest tu na różnych wysokościach i to właśnie w dużej mierze decyduje o intensywności i charakterystyce smaku brazylijskiej kawy.
Smak najpopularniejszych gatunków kaw brazylijskich.
Najczęściej wybieranym gatunkiem do upraw w Brazylii jest kawa gatunku Arabica. Uprawiana od 600 do 1200 m n.p.m. odznacza się łagodnym i pozbawionym kwasowości smakiem przy stosunkowo niskiej zawartości kofeiny. W smaku i aromacie brazylijskiej Arabiki dominuje czekolada i nuty orzechowe, walory doceniane przez kawoszy na całym świecie. Brazylijska Arabika, z uwagi na umiarkowaną cenę, często jest składnikiem popularnych mieszanek kawowych, które spotkać można w kawiarniach w każdym zakątku świata.
Natomiast drugą co do wielkości produkcji w Brazylii jest kawa gatunku Robusta. Uprawiana w niższych partiach (od 150 do 1000 m n.p.m.), jest gatunkiem o mniejszych wymaganiach pielęgnacyjnych, bardziej odporna na klimat i choroby. Brazylijska Robusta charakteryzuje się cięższym goryczkowym smakiem gorzkiej czekolady z nutą orzechową. Posiada zdecydowanie mniej walorów aromatycznych i smakowych uznawanych za pożądane przez miłośników kawy. Bywa składnikiem mieszanek kawowych dedykowanych do kaw mlecznych, posiada także około dwukrotnie wyższą zawartość kofeiny niż Arabica.
Kawa kawie nierówna.
Ciągły wzrost wielkości upraw jak i liczby krajów zajmujących się produkcją kawy ziarnistej wymusiło na producentach podwyższenia standardów i jakości produkowanego surowca. Mowa tu o powrocie do ręcznych zbiorów i jeszcze bardziej restrykcyjnym systemie selekcji ziaren. Dotyczy to także kaw brazylijskich, które stanowią około 32% światowej produkcji. Między innymi dzięki temu powstały produkty sygnowane mianem „premium” lub „speciality” ze specjalnym certyfikatem nadawanym w przypadku Brazylii przez BSCA – Brazylijskie Stowarzyszenie Producentów Kawy Wysokogatunkowej. Kawy te charakteryzują się średnią mocą i łagodnym pełnym smakiem, który to oczywiście finalnie zależy od profilu palenia dobranego przez roastera.
Brazylia słynie z przemysłowej produkcji kawy, jednak jak wspomniano wyżej, ostatnimi czasy powraca się do promowania brazylijskich kaw produkowanych w małych fazendach lub kooperatywach czyli zrzeszeniach niewielkich gospodarstw produkujących kawę. Współcześni kawosze lubią i chcą wiedzieć skąd pochodzi parzona przez nich kawa, jakie ma cechy i walory smakowe czy aromatyczne. Brazylijczycy doskonale to rozumieją i dopasowują się do panujących trendów oferując brazylijskie wysokogatunkowe kawy segmentu specialty.
Jak więc smakuje brazylijska kawa?
Smak i aromat brazylijskiej kawy ziarnistej zależy nie tylko od miejsca i warunków wzrostu kawowców. Wpływ na efekt końcowy znajdujący się w naszej filiżance kształtowany jest przez cały szereg następujących po sobie procesów: zbiór, suszenie, palenie, parzenie a nawet jakość wody którą wybieramy do jej zrobienia. Złożoność procesu produkcji oraz różnorodność sposobów przygotowania naparu kawowego, sprawiają że trudno jednoznacznie określić smak kawy brazylijskiej. Jednak rzesza miłośników kaw z Brazylii nie może się mylić, oceniając ich smak jako wyśmienity.
Warto eksperymentować i szukać tej jedynej spośród kaw brazylijskich, albo wręcz przeciwnie, w zależności od potrzeby i samopoczucia wybierać różne i za każdym razem przeżywać inną kawową przygodę. Wybór należy do Ciebie.
Kawy ziarniste z Brazylii. Zielone i świeżo palone:
Pozycja ziarnistej kawy brazylijskiej na światowym rynku.
Sprowadzenie pierwszych ziaren kawowca do Brazylii miało kolosalne znaczenie na rozwój gospodarczy tego największego kraju Ameryki Południowej. Wszystkie duże inwestycje, a tym samym najbardziej pobudzające koniunkturę, wynikały z olbrzymiego rozwoju rynku rolnego - w tym także produkcji brazylijskiej kawy ziarnistej. Pierwsze linie kolejowe powstały dla pociągów wiozących kawę do portu Santos. Aktualnie największego portu w Ameryce Południowej, gdzie główny produkt przeładunkowy stanowi nadal ziarnista kawa brazylijska.
Polityka a kawa w Brazylii
Obecnie rząd Brazylii zdecentralizował handel kawą ziarnistą. Dało to szansę czerpania bezpośrednich zysków z eksportu przez brazylijskich producentów, a konsumentom wybór kawy ziarnistej z konkretnej fazendy. Umożliwiło to również, by czarne złoto Brazylii stanowiło pewną sub markę rozsławiającą jakościowe kawy brazylijskie na całym świecie. Zaowocowało to dużym wyborem brazylijskich kaw ziarnistych w Europie, a tym samym zwiększeniem i tak już dużego poziomu konsumpcji kawy i wielkości jej sprzedaży.
Od 150 lat Brazylia jest potęgą w produkcji owoców kawowca. Ziarnista kawa brazylijska stanowi 1/3 produkcji światowej i nadal jest najchętniej wybieraną kawą ze względu na pochodzenie. Mimo ciągłego wzrostu liczby państw produkujących kawę ziarnistą, zmieniających się warunków klimatycznych oraz rosnących kosztów produkcji nic nie wskazuje na zachwianie tej długoletniej pozycji światowego lidera w produkcji ziaren kawowca.
Brazylijska kawa, a upodobania Polaków.
Powstało wiele publikacji twierdzących, że picie kawy w rozsądnych ilościach (3-5 filiżanek dziennie) zmniejsza ryzyko przedwczesnej śmierci, rozwoju chorób układu krążenia, zespołu metabolicznego, cukrzycy typu II czy niektórych nowotworów.
Oczywiście mowa tu o kawie parzonej na wszelkie możliwe sposoby. Celebracja porannej kawy jest znamienna dla wielu nacji, Polacy nie stanowią wyjątku. Pijemy ją na wszystkie możliwe sposoby, każdy ma swój ulubiony. Podczas podróży do pracy, w towarzystwie krzyżówki czy porannych wiadomości płynących z radia. Znaczną część kawy spożywanej przez Polaków stanowi kawa importowana z Brazylii.
Kultura picia kawy i świadomość w jaki sposób powinna być przygotowywana rośnie wraz z coraz bardziej powszechnym odkrywaniem naszego globu i przywożenia na rodzinną ziemię poszerzonej wiedzy i samej kawy.
Dlatego do eksploracji świata kawy wyśmienicie nadaje się brazylijska Arabica (około 140 odmian i fermentacji), a do pobudzenia poranną dawką kofeiny dobrej jakości ziarna robusty z Brazylii.
Czy Polacy chcą pić coraz lepszą kawę – zdecydowanie tak. Dlatego brazylijska kawa ziarnista jest jedną z najczęściej wybieranych i wysoko cenionych.
Nadal kluczową cechą przy wyborze ziarnistej kawy jest jej smak i aromat. Dlatego zgłębianie wiedzy na temat w jakich warunkach jest uprawiana i produkowana sprawia iż wybór ziarnistej kawy brazylijskiej staje się pewniejszy i łatwiejszy.
